توافق هسته ای، لنگر ثبات و امنیت منطقه/ نیاز پاکستان به تقویت روابط با ایران/ دخالت در یمن ممنوع

مقام سابق ارتش پاکستان و تحلیل گر ارشد سیاسی در گفت و گو با ایرنا

توافق هسته ای، لنگر ثبات و امنیت منطقه/ نیاز پاکستان به تقویت روابط با ایران/ دخالت در یمن ممنوع

اسلام آباد - ایرنا - ژنرال طلعت مسعود، سپهبد بازنشسته ارتش پاکستان و از تحلیل گران سیاسی ارشد این کشور معتقد است یکی از مهم ترین دستاوردهای توافق میان ایران و گروه 1+5، هموار شدن مسیر برای عادی سازی روابط میان تهران و واشنگتن است که می تواند برای ثبات، امنیت و توسعه منطقه بسیار مفید باشد.

طلعت مسعود در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا، درخصوص دستاوردهای توافق لوزان گفت: روابط تهران و واشنگتن بعد از این توافق به تدریج بهبود خواهد خواهد یافت. این توافق همچنین باعث لغو تحریم ها و ایجاد فصلی جدید در روابط ایران با بسیاری از کشورها به ویژه کشورهای غربی خواهد شد و این روابط گسترش خواهد یافت.

این تحلیل گر باتجربه پاکستان که 40 سال از عمر خود را (از سال 1950 تا 1990) در پست های های عالی در ارتش پاکستان گذرانده، معتقد است که اگرچه کنگره آمریکا سنگ اندازی های زیادی در مسیر حصول توافق هسته ای انجام داده است، اما باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا بخوبی توانسته از پس اکثریت مخالف نمایندگان کنگره بربیاید و به سمت توافق و بهبود روابط با ایران گام بردارد.

ژنرال بازنشسته 83 ساله ارتش پاکستان و تحصیل کرده دانشگاه های آمریکا و انگلیس که مدتی نیز به عنوان رییس بخش تولیدات دفاعی وزارت دفاع پاکستان خدمت کرده است، گفت: فشارهایی که بخاطر موضوع هسته ای علیه ایران تحمیل شده است، جامعه جهانی و منطقه را نیز به زحمت انداخته و البته پاکستان نیز از تبعات فشارها و تحریم ها علیه ایران چندان در امان نبوده است.

وی افزود: با امضای توافق نهایی میان ایران و گروه 1+5، نگرانی هایی که برخی کشورها از برنامه هسته ای ایران دارند، برطرف می شود و این امر می تواند کمک زیادی به بهبود روابط کشورها با ایران کند. با امضای توافق، کشورهایی که مدعی نگرانی از فعالیت های هسته ای ایران هستند، آسوده خاطر خواهند شد و در مقابل ایران نیز باید اجازه داشته باشد تا به عنوان یک کشور امضا کننده معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای (پیمان ان.پی.تی)، به فعالیت های صلح آمیز هسته های خود بپردازد.



** افزایش اقتدار و نفوذ منطقه ای و جهانی ایران پس از توافق هسته ای

ژنرال طلعت مسعود در پاسخ به این سوال که چرا برخی اعراب منطقه نسبت به حصول توافق جامع میان ایران و گروه 1+5 ادعای نگرانی می کنند، گفت: بدون تردید حصول چنین توافقی موجب افزایش چند برابری نفوذ ایران در منطقه خواهد شد و این چیزی است که برخی کشورهای صاحب نفوذ و ثروتمند منطقه خاورمیانه آن را برنمی تابند.

وی با بیان اینکه ایران توانسته است جایگاه و مقبولیت خوبی در خاورمیانه به ویژه در عراق، سوریه و لبنان کسب کند، گفت: برخی کشورهای عرب منطقه به ویژه عربستان سعودی بخوبی می دانند که گسترش دامنه نفوذ ایران در منطقه، خودبخود عرصه را برای نفوذ آنها تنگ خواهد کرد و طبیعی است از این موضوع خوشحال نباشند.

به گفته این تحلیل گر ارشد پاکستانی، برخی کشورهای منطقه خاورمیانه همچنین بدرستی اعتقاد دارند که توافق هسته ای موجب تغییر معادله قدرت در منطقه به نفع ایران خواهد و از قدرت و نفوذ آنها خواهد کاست.



** پاکستان به روابط با ایران نیازمند است

ژنرال طلعت مسعود با بیان اینکه برای پاکستان مهم است که روابطی خوب با کشورهای عربی داشته باشد، گفت: اما دولت پاکستان باید مراقب باشد که برقراری روابط خوب با اعراب، به قیمت تضعیف روابط مهم و راهبردی این کشور با ایران به عنوان یک کشور بزرگ و همسایه و کشوری که در آستانه تحول و کسب قدرت و نفوذ بیشتر در منطقه قرار دارد، تمام نشود.

وی افزود: پاکستان باید این را درک کند که ایران یک کشور همسایه است و خواه ناخواه، نزدیک به یک هزار کیلومتر مرز مشترک میان دو کشور وجود دارد و ایران و پاکستان قرار است همیشه به عنوان دو همسایه، در کنار هم باشند و این دو هرگز از هم قابل تفکیک نیستند.

طلعت مسعود معتقد است پاکستان نباید تعادل و توازن را در روابط خود با کشورهای منطقه فراموش کند و اتخاذ سیاست جانبدارانه از یک کشور خاص، می تواند غفلت از روابط راهبردی و حیاتی با کشوری دیگر را به دنبال داشته باشد و این یک آفت بزرگ است.



** انتظار نداریم پاکستان همکاری هسته ای با عربستان داشته باشد

ژنرال طلعت مسعود در پاسخ به این سوال که برخی رسانه ها از احتمال وجود همکاری هسته ای میان پاکستان و عربستان سعودی و تلاش ریاض برای دستیابی به سلاح اتمی به کمک پاکستان خبر می دهند، گفت: نظر خاصی دراین باره ندارم اما تصور می کنم چنین چیزی غیرممکن است.

وی افزود: پاکستان به ویژه در زمینه تسلیحات هسته ای خود، یک کشور مسوول است و از طرفی هم عربستان سعودی یکی از امضا کنندگان پیمان منع گسترش سلاح های اتمی (ان.پی.تی) است. اگر هریک از کشورهای امضا کننده پیمان ان.پی.تی بدنبال دستیابی به سلاح هسته ای باشد، این پیمان را نقض کرده است ضمن اینکه ما از پاکستان انتظار نداریم در مسیری گام بردارد تا موجب شود امضا کنندگان ان.پی.تی این پیمان را نقض کنند.



** دولت نواز شریف چندان اهل مشورت نیست

ژنرال طلعت مسعود با بیان اینکه هرگونه تصمیم دولت پاکستان برای پاسخ به درخواست عربستان سعودی درخصوص ملحق شدن به جنگ علیه یمن باید با مشورت با احزاب و پارلمان کشور صورت گیرد، گفت: دولت نمی تواند چنین تصمیم مهمی را به تنهایی اتخاذ کند و نیاز به مشورت دارد اما متاسفانه دولت کنونی پاکستان تا کنون چندان خود را اهل مشورت نشان نداده است.

بعد از گذشت بیش از یک هفته از درخواست عربستان سعودی از پاکستان برای ملحق شدن به جنگ علیه یمن، دولت پاکستان بدون مشورت با پارلمان یک هیات عالی رتبه برای گفت و گو با مقامات عالی و نظامی عربستان سعودی به ریاض فرستاد و بعد از مشورت با ریاض، روز گذشته اعلام کرد که این موضوع روز هفدهم فروردین ماه جاری در جلسه پارلمان مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت که البته به نظر می رسد این اقدام باید در همان روزهای نخست و پیش از اعزام هیات عالی پاکستان به ریاض، انجام می شد.

پاکستان، به ویژه پس از تحولات بزرگ اخیر در لوزان سوییس و شگل گیر تفاهم اساسی میان ایران و شش قدرت جهانی برای رسیدن به توافق هسته ای نهایی، بدون تردید نمی تواند نظر و نقش تعیین کننده ایران در منطقه را به ویژه در خصوص تحولات خاورمیانه نادیده بگیرد.

شایان ذکر است حزب مسلم لیگ نواز به عنوان حزب حاکم پاکستان به رهبری نواز شریف، در جلسه مشترک مجالس ملی و سنای پاکستان، به دلیل در اختیار داشتن اکثریت کرسی های مجلس ملی، بیشترین تعداد رای را خواهد داشت. بنابراین، به نظر می رسد رای نهایی جلسه مشترک مجالس ملی و سنای پاکستان، در واقع نظر دولت را تامین خواهد کرد.



** خطری عربستان را تهدید نمی کند

این تحلیل گر ارشد و با تجربه پاکستانی با یادآوری تاکید دولت کشورش مبنی بر اینکه اگر تمامیت ارضی و حاکمیت ملی عربستان سعودی مورد تهدید واقع شود، پاکستان خود را متعهد به حمایت از عربستان می داند، گفت: هیچ تهدیدی به ویژه از سوی یمن نمی تواند متوجه عربستان باشد و به اعتقاد من، اعزام نیرو از سوی پاکستان به عربستان سعودی برای دفاع از تمامیت ارضی این کشور در مقابل یمن، کار درستی نخواهد بود و ادعاهای مبنی بر وجود تهدید علیه عربستان سعودی در منطقه به ویژه از سوی کشوری کوچک مثل یمن، ادعاهایی بی اساس است.



** پاکستان برای نزدیک تر کردن روابط ایران و عربستان تلاش کند

ژنرال طلعت مسعود به دولت اسلام آباد توصیه کرد به جای جانبداری از عربستان سعودی و بی توجهی به روابط راهبردی با ایران، به گونه ای اقدام کند که جانب هر دو کشور مهم منطقه را داشته باشد و تلاش کند بجای اتخاذ سیاست هایی که می تواند موجب دوری ایران و عربستان شود، برای نزدیک تر کردن روابط این دو کشور مهم منطقه تلاش کند زیرا این هم به نفع منطقه و هم به نفع پاکستان است.



** ادعای مضحک ریاض

کارشناس ارشد مسایل منطقه در خصوص ادعای عربستان مبنی بر تلاش این کشور برای بازگرداند دمکراسی به یمن، آن را ادعایی مضحک و عجیب دانست و گفت: چگونه ممکن است کشوری غیردمکراتیک مدعی تلاش برای ایجاد دمکراسی در یک کشور دیگر باشد؟

وی گفت بسیاری از اعراب منطقه خطیج فارس حتی الفبای دمکراسی را هم نمی دانند و مطرح شدن این ادعا از سوی عربستان سعودی، از اساس کذب است.



** پاکستان به دنبال حفظ روابط با آمریکا

ژنرال طلعت مسعود نظر برخی کارشناسان و تحلیل گران را مبنی بر اینکه پاکستان از ادامه روابط با آمریکا مایوس شده و سعی دارد روابط با ابرقدرت های شرق یعنی چین و روسیه را جایگزین روابط با آمریکا کند، نادرست دانست و گفت: منافع آمریکا در منطقه تغییر کرده و تصمیم واشنگتن برای خروج از این منطقه، گویای همین واقعیت است. آمریکا این روزها بیشتر در کشورهایی مثل اوکراین و کشورهای خاور دور به دنبال تامین منافع خود است.

این تحلیل گر پاکستانی گفت: با وجود تغییر در منافع آمریکا در منطقه، پاکستان تغییری در مواضع خود در روابط با آمریکا نداده و همچنان خواستار روابطی نزدیک با واشنگتن است.

وی در توضیح اهمیت روابط پاکستان با چین نیز گفت: پاکستان می داند که تامین سلاح و تجهیزات نظامی مورد نیازش از آمریکا کار پرهزینه ای است و بودجه کلانی نیاز دارد لذا امروز بخش عمده سلاح های اساسی مورد نیاز پاکستان از طریق چین تامین می شود ضمن اینکه پاکستان، چین را یک دوست قابل اعتماد یافته و دامنه همکاری خود را با چین در زمینه های گوناگون به ویژه زمینه های اقتصادی بسیار وسعت بخشید است.

پاکستان در ماه های اخیر قراردادهای زیادی در مجموع به ارزش بیش از 40 میلیارد دلار امضا کرده است و براساس گزارش رسانه های پاکستان، قرار است شی جینپینگ رییس جمهوری چین برای انجام یک دیدار تاریخی از پاکستان، به زودی به اسلام آباد سفر کند.



** عملیات ارتش پاکستان علیه شبه نظامیان نسبتا موفقیت آمیز بوده است

این مقام سابق ارتش پاکستان درخصوص عملیات نظامی گسترده ارتش پاکستان علیه تروریست ها و گروه های شبه نظامی تحت عنوان 'عملیات ضرب عضب' که از حدود 10 ماه پیش آغاز شده است، گفت: ارتش در انجام این عملیات نسبتا موفق بوده و توانسته است بسیاری از مخفی گاه ها و مکان های امن تروریست ها را از بین ببرد اما هنوز باید کارهای زیادی در این زمینه انجام شود.

وی افزود: اما پاکستان باید به این نکته مهم توجه داشته باشد که مبارزه با گروه های شبه نظامی به ویژه گروه تحریک طالبان، تنها از طریق انجام عملیات نظامی ممکن نیست بلکه باید وارد مبارزه ایدئولوژیکی با پدیده شبه نظامی گری و افراط گرایی شد و مبارزه موثر با شبه نظامیان، نیازمند تلاش برای تغییر تفکرها و اندیشه هایی است که منجر به شکل گیری افراط گرایی و شبه نظامی گری می شود.

وی عواملی چون توسعه اقتصادی، توسعه فعالیت های صحیح آموزش و پرورش و به ویژه برچیدن آن دسته از مدارس دینی که افراط گرایی را در ذهن کودکان حک می کنند و جایگزین کردن مدارس رسمی بجای اینگونه مدارس دینی را از جمله راه های مبارزه با افراط گرایی و شبه نظامی گری در کنار مبارزه نظامی و فیزیکی با گروه های شبه نظامی دانست.



** عمران خان پختگی لازم را برای رهبری پاکستان ندارد

ژنرال طلعت مسعود درخصوص تظاهرات اخیر مخالفان دولت پاکستان به رهبری عمران خان رییس حزب تحریک انصاف و اینکه آیا این فرد از توانایی و تخصص لازم برای رهبری دولت آینده پاکستان برخوردار است، گفت: عمران خان فعلا تا مدتها باید امتحان شود.

وی افزود: عمران در وهله اول به عنوان رییس حزب حاکم در ایالت خیبرپختونخوا، باید تلاش کند مسایل و مشکلات فراوان این ایالت را سر و سامان دهد ضمن اینکه این شخصیت مخالف دولت باید به بلوغ سیاسی بیشتری برسد. او با اقدامات ماه های گذشته خود و اصرار بر ادامه تظاهرات خیابانی علیه دولت به قیمت ایجاد مشکلات برای کشور، نشان دادن که هنوز به بلوغ سیاسی کافی نرسیده است.



** پاکستان علاقه ای به قدرت گرفتن طالبان افغانستان ندارد

تحلیل گر ارشد پاکستانی در خصوص دلیل تلاش پاکستان برای انجام مذاکرات صلح میان دولت کابل و طالبان افغانستان هم گفت: اگر دولت کابل و طالبان افغانستان با هم صلح کنند، فضای آرام تری در افغانستان ایجاد می شود و فضای آرام در افغانستان، به نفع پاکستان است.

وی با بیان اینکه دردسرهای طالبان افغانستان برای این کشور، پاکستان را نیز به نوعی دچار دردسر می کند، گفت: پاکستان علاقه ای به قدرت گرفتن طالبان افغانستان ندارد زیرا خاطره خوبی از قدرت گرفتن طالبان در افغانستان ندارد و می داند که اگر روزی طالبان در افغانستان دوباره به قدرت برسند، عواقب ناخوشایندی برای پاکستان خواهد داشت لذا پاکستان صرفا به دنبال صلح و آرامش در افغانستان است زیرا افغانستان باثبات و آرام را به نفع خود می داند.